Güneşli havalarda ne yaparsınız? Peki ya yağmur yağınca yada hava sıcakken birden serinleyince?
İnsanoğlunun olumsuz hava koşullarına karşı sürekli bir önlemi olmuşutur. Şapka takmak, kaban giymek, şemsiye almak yada yağmurluk giymek gibi… Peki ya bitkiler olumsuz hava koşullarına karşı nasıl kendisini koruyacak? Aynı olumsuz hava koşullarına bitkilerin de maruz kalmasına rağmen sağlıklı bitki, kusursuz ve verimli meyveler olmasını bekliyoruz.
Peki bitkiler stres koşullarına nasıl tepki veriyor kabaca görelim…
Salatalıklarda eksik tozlaşma yüzünden darboğazlı meyve veya sıkışmış bir ucu olan meyve, çarpık veya loblu meyve, küçük boyutlu veya yumru benzeri meyve ve belirgin loblu meyveler veya üçgen şeklinde olan meyveler. Eksik tozlaşmanın nedenleri… Yetersiz polen kaynakları (polenizerler) veya polen yaşayabilirliğini azaltan veya tozlaşma sırasında çiçek parçalarını kurutan sıcak ve kuru hava. Araştırmalar, düzgün şekilli bir meyve üretmek için bir karpuzun dişi çiçeğinin damgalamasının üç lobuna en az 1000 tane polen dağıtılması gerektiğini göstermiştir.
Meyvede içi boş gözler, yine zayıf tozlaşmaya kadar izlenen tohum oluşumu eksikliğiyle ilişkilidir. Karpuzdaki içi boş kalp gibi meyve dokusunun ayrılması da yetersiz tozlanma ile bağlantılıdır ve meyve gelişimini etkileyen çevresel koşullarda hızlı dalgalanma ile daha da kötüleşebilir.
Her yıl kötü meyve oluşturan kabak tarlaları görüyoruz. Daha büyük balkabağı boyutlarında, her bitkinin sadece 1-2 meyve taşıyacağını unutmayın. Büyük sarmaşık bitkileri de önemli bir alana ihtiyaç duyarlar.
Çok fazla azot, kabak meyvesi setini de geciktirebilir, böylece üretilen kabakların çoğu zaman içinde olgunluğa ulaşmaz. Kabakların normal olarak bir ürünü yetiştirmek için 40 kg/ dönümden fazla N’ye ihtiyacı yoktur. 50 kg / dönümlük N’nin üzerindeki herhangi bir şey, kabakların vejetatif aksamlarının aşırı büyümesine ve meyvelerin sınırlanmasına neden olur.
Bazı yıllardaki kötü meyvelerin önemli bir nedeni; Temmuz ayında çiçeklenme sırasındaki yüksek sıcaklıklardır. 35 derece gündüz sıcaklıkları veya 21 derece üstündeki gece sıcaklıkları çiçek ve küçük meyve düşüklerine neden olur. Çeşitler, ısıyı tolere etme ve sıcak koşullar altında ayarlama yetenekleri bakımından önemli ölçüde değişir.
Yetersiz sulama ve aşırı su stresi meyve setini azaltabilir, meyve boğulmalarını artırabilir ve meyve taşımasını azaltabilir. Yüksek sıcaklıklar ve su stresi fotosentezi ve bitkinin meyve taşıma yeteneğini azaltır. Kuraklık ayrıca normalden daha yüksek erkek / dişi çiçek oranına neden olabilir, böylece bitki başına meyve sayısını etkiler.
Tatlı mısır yetiştiricileri genellikle yüksek sıcaklıkların bir sonucu olarak zayıf tozlaşma ile ilgili kalite problemlerini görürler. Bu sorun, strese daha az toleranslı çeşitlerde ve sulamanın yetersiz olduğu yerlerde daha ciddidir.
Mısırda püskül uzaması, kabuğundan püskül çıkmadan 7 ila 10 gün önce başlar. Bir kulaktaki her potansiyel çekirdek (ovül), yumurtalığın döllenmesi ve bir çekirdek haline gelmesi için tozlaştırılması gereken kendi püskülünü geliştirir. Önce kulağın tabanından gelen püsküller ortaya çıkar ve uçtan en son olanlar görünür. İyi koşullar altında, bir kulak için tüm püsküller ortaya çıkacak ve 3 ila 5 gün içinde tozlaşma için hazır olacaktır ve bu genellikle tüm püsküllerin polen dökümü sona ermeden önce tozlaştırılması için yeterli zaman sağlar.
Polen taneleri, her biri çok sayıda polen tanesi içeren anterlerde taşınır. Çiğler püsküller kuruduktan sonra anterler açılır ve polen taneleri dökülür. Polen hafiftir ve rüzgar tarafından önemli mesafelere (800 metreye kadar) taşınabilir. Ancak, çoğu 50 ila 80 metre arasında yerleşir. Polen dökümü sürekli bir süreç değildir. Püskül çok ıslak veya çok kuru olduğunda durur ve sıcaklık koşulları uygun olduğunda tekrar başlar.
Uygun koşullar altında, alıcı bir püskül üzerine indiğinde bir polen tanesi, erkek genetik materyali içeren bir polen tüpü geliştirir, püskül içinde gelişir ve büyür ve dişi yumurtalığı 24 saat içinde döller. Polen miktarı nadiren zayıf çekirdek setinin nedenidir. Her püskül, 2 ila 5 milyon polen tanesi içerir, bu da kulak çekiminin her bir ipeği için üretilen 2.000 ila 5.000 polen tanesine dönüşür.
Kötü sömek oluşumu genellikle püskül ortaya çıkmasıyla polen dökülmesinin zayıf zamanlaması ile ilişkilidir (polen dökülmesinden sonra ortaya çıkan püskül). Polen kıtlığı genellikle sadece aşırı sıcak ve kuraklık koşullarında bir sorundur. Aşırı sıcak ve kurutucu rüzgarlar püsküllerdeki polen çimlenmesini veya polen tüpünün gelişimini olumsuz veya kötü sömeklere yol açabilir.
Domateslerde, 35 ˚C’nin üzerindeki gündüz sıcaklıkları ve / veya 25 ˚C’nin üzerindeki gece sıcaklıkları, polen üretimi azalması, polen canlılığının azalması veya polen çimlenmesinin azalması veya polen tüpü üretimi nedeniyle tozlaşma sorunlarına neden olabilir. Bu, çiçek damlalarına, daha küçük meyvelere, şekilsiz meyvelere veya içi boş alanlar üreten meyve içinde jel oluşumunun azalmasına neden olabilir. Yüksek nem ile birlikte 25 °C veya daha yüksek sıcaklıklar domates poleninin topaklanmasına ve yetersiz tozlanmaya neden olabilir. Bu kötü koşulları da yine şekilsiz bir domates meyvesi olarak pazarda karşımıza çıkar.
Bitkilerin iklim istekleri için bilmemiz gerek tek şey şudur; Şayet ortamın sıcaklığından, neminden, susuzluktan, fazla sudan, çok soğuk havadan veya olumsuz koşullarından siz rahatsızsanız, toprakta ekili vaziyette duran bitki de rahatsızdır (tabi kaktüs gibi extrem bitkiler hariç).
Aşırı sıcak ve nemli bir serada nefes almakta güçlük çekiyorsanız, bilin ki serada ekili ürününüz de sizinle aynı duyguları paylaşıyor. Tek farkınız; siz bunu konuşarak belirtir. Bitkiler ise; kötü görünümle, ölümle, az verim vererek bazen hiç vermeyerek ya da şekilsiz meyveler vererek belli eder.
Güneşli havalarda ne yaparsınız? Peki ya yağmur yağınca yada hava sıcakken birden serinleyince?
İnsanoğlunun olumsuz hava koşullarına karşı sürekli bir önlemi olmuşutur. Şapka takmak, kaban giymek, şemsiye almak yada yağmurluk giymek gibi… Peki ya bitkiler olumsuz hava koşullarına karşı nasıl kendisini koruyacak? Aynı olumsuz hava koşullarına bitkilerin de maruz kalmasına rağmen sağlıklı bitki, kusursuz ve verimli meyveler olmasını bekliyoruz.
Peki bitkiler stres koşullarına nasıl tepki veriyor kabaca görelim…
Salatalıklarda eksik tozlaşma yüzünden darboğazlı meyve veya sıkışmış bir ucu olan meyve, çarpık veya loblu meyve, küçük boyutlu veya yumru benzeri meyve ve belirgin loblu meyveler veya üçgen şeklinde olan meyveler. Eksik tozlaşmanın nedenleri… Yetersiz polen kaynakları (polenizerler) veya polen yaşayabilirliğini azaltan veya tozlaşma sırasında çiçek parçalarını kurutan sıcak ve kuru hava. Araştırmalar, düzgün şekilli bir meyve üretmek için bir karpuzun dişi çiçeğinin damgalamasının üç lobuna en az 1000 tane polen dağıtılması gerektiğini göstermiştir.
Meyvede içi boş gözler, yine zayıf tozlaşmaya kadar izlenen tohum oluşumu eksikliğiyle ilişkilidir. Karpuzdaki içi boş kalp gibi meyve dokusunun ayrılması da yetersiz tozlanma ile bağlantılıdır ve meyve gelişimini etkileyen çevresel koşullarda hızlı dalgalanma ile daha da kötüleşebilir.
Her yıl kötü meyve oluşturan kabak tarlaları görüyoruz. Daha büyük balkabağı boyutlarında, her bitkinin sadece 1-2 meyve taşıyacağını unutmayın. Büyük sarmaşık bitkileri de önemli bir alana ihtiyaç duyarlar.
Çok fazla azot, kabak meyvesi setini de geciktirebilir, böylece üretilen kabakların çoğu zaman içinde olgunluğa ulaşmaz. Kabakların normal olarak bir ürünü yetiştirmek için 40 kg/ dönümden fazla N’ye ihtiyacı yoktur. 50 kg / dönümlük N’nin üzerindeki herhangi bir şey, kabakların vejetatif aksamlarının aşırı büyümesine ve meyvelerin sınırlanmasına neden olur.
Bazı yıllardaki kötü meyvelerin önemli bir nedeni; Temmuz ayında çiçeklenme sırasındaki yüksek sıcaklıklardır. 35 derece gündüz sıcaklıkları veya 21 derece üstündeki gece sıcaklıkları çiçek ve küçük meyve düşüklerine neden olur. Çeşitler, ısıyı tolere etme ve sıcak koşullar altında ayarlama yetenekleri bakımından önemli ölçüde değişir.
Yetersiz sulama ve aşırı su stresi meyve setini azaltabilir, meyve boğulmalarını artırabilir ve meyve taşımasını azaltabilir. Yüksek sıcaklıklar ve su stresi fotosentezi ve bitkinin meyve taşıma yeteneğini azaltır. Kuraklık ayrıca normalden daha yüksek erkek / dişi çiçek oranına neden olabilir, böylece bitki başına meyve sayısını etkiler.
Tatlı mısır yetiştiricileri genellikle yüksek sıcaklıkların bir sonucu olarak zayıf tozlaşma ile ilgili kalite problemlerini görürler. Bu sorun, strese daha az toleranslı çeşitlerde ve sulamanın yetersiz olduğu yerlerde daha ciddidir.
Mısırda püskül uzaması, kabuğundan püskül çıkmadan 7 ila 10 gün önce başlar. Bir kulaktaki her potansiyel çekirdek (ovül), yumurtalığın döllenmesi ve bir çekirdek haline gelmesi için tozlaştırılması gereken kendi püskülünü geliştirir. Önce kulağın tabanından gelen püsküller ortaya çıkar ve uçtan en son olanlar görünür. İyi koşullar altında, bir kulak için tüm püsküller ortaya çıkacak ve 3 ila 5 gün içinde tozlaşma için hazır olacaktır ve bu genellikle tüm püsküllerin polen dökümü sona ermeden önce tozlaştırılması için yeterli zaman sağlar.
Polen taneleri, her biri çok sayıda polen tanesi içeren anterlerde taşınır. Çiğler püsküller kuruduktan sonra anterler açılır ve polen taneleri dökülür. Polen hafiftir ve rüzgar tarafından önemli mesafelere (800 metreye kadar) taşınabilir. Ancak, çoğu 50 ila 80 metre arasında yerleşir. Polen dökümü sürekli bir süreç değildir. Püskül çok ıslak veya çok kuru olduğunda durur ve sıcaklık koşulları uygun olduğunda tekrar başlar.
Uygun koşullar altında, alıcı bir püskül üzerine indiğinde bir polen tanesi, erkek genetik materyali içeren bir polen tüpü geliştirir, püskül içinde gelişir ve büyür ve dişi yumurtalığı 24 saat içinde döller. Polen miktarı nadiren zayıf çekirdek setinin nedenidir. Her püskül, 2 ila 5 milyon polen tanesi içerir, bu da kulak çekiminin her bir ipeği için üretilen 2.000 ila 5.000 polen tanesine dönüşür.
Kötü sömek oluşumu genellikle püskül ortaya çıkmasıyla polen dökülmesinin zayıf zamanlaması ile ilişkilidir (polen dökülmesinden sonra ortaya çıkan püskül). Polen kıtlığı genellikle sadece aşırı sıcak ve kuraklık koşullarında bir sorundur. Aşırı sıcak ve kurutucu rüzgarlar püsküllerdeki polen çimlenmesini veya polen tüpünün gelişimini olumsuz veya kötü sömeklere yol açabilir.
Domateslerde, 35 ˚C’nin üzerindeki gündüz sıcaklıkları ve / veya 25 ˚C’nin üzerindeki gece sıcaklıkları, polen üretimi azalması, polen canlılığının azalması veya polen çimlenmesinin azalması veya polen tüpü üretimi nedeniyle tozlaşma sorunlarına neden olabilir. Bu, çiçek damlalarına, daha küçük meyvelere, şekilsiz meyvelere veya içi boş alanlar üreten meyve içinde jel oluşumunun azalmasına neden olabilir. Yüksek nem ile birlikte 25 °C veya daha yüksek sıcaklıklar domates poleninin topaklanmasına ve yetersiz tozlanmaya neden olabilir. Bu kötü koşulları da yine şekilsiz bir domates meyvesi olarak pazarda karşımıza çıkar.
Bitkilerin iklim istekleri için bilmemiz gerek tek şey şudur; Şayet ortamın sıcaklığından, neminden, susuzluktan, fazla sudan, çok soğuk havadan veya olumsuz koşullarından siz rahatsızsanız, toprakta ekili vaziyette duran bitki de rahatsızdır (tabi kaktüs gibi extrem bitkiler hariç).
Aşırı sıcak ve nemli bir serada nefes almakta güçlük çekiyorsanız, bilin ki serada ekili ürününüz de sizinle aynı duyguları paylaşıyor. Tek farkınız; siz bunu konuşarak belirtir. Bitkiler ise; kötü görünümle, ölümle, az verim vererek bazen hiç vermeyerek ya da şekilsiz meyveler vererek belli eder.
